”O’LIM SPORTI”
Dunyoda insonlarni salomatlik va birdamlikka chorlovchi sport turlari ko‘p. Shuningdek, har bir millatning o‘ziga xos milliy sport o‘yinlari mavjud. Ammo hayvonlarni azoblab, nobud qilish, bu ham yetmagandek, inson sog‘ligiga emas, faqat mablag‘ni deb o‘z joniga xavf soluvchi sport turlari bilan shug‘ullanish aqlga sig‘maydi. Shunday xavfli sport turlaridan biri Ispan milliy sport o‘yini ‘’Korridadir’’ Korrida — ispancha «corrida de toros» — buqalarning chopishi ma’nosini bildiradi. Korrida o‘yini XI asrdan buyon ma’lum bo‘lib, bunda ishtirok etganlar sharaflangan. Ammo o‘yin oqibatida deyarli har kuni torrerolar o‘lim bilan yuzma-yuz bo‘lishgan. XVIII asrga kelib korrida sirk tomoshasi sifatida keng ommaga ham namoyish etila boshlangan. Keyinchalik korrida ispan dvoryanlarining dovyuraklik darajasini sinash va shakllantirishda qo‘l kelgan. Unda 12-14 kishidan iborat guruh ishtirok etadi. Bu kishilar ispanchada torerolar deb yuritiladi. Torerolar buqani yarqiragan latta bilan qo‘zg‘atadi. Pikadorlar esa nayzalarni buqaga sanchib, uni battar g‘azablantiradi. Darhaqiqat g‘azablangan buqa quturib, ishtirokchilarni jarohatlashdan tap tortmaydi. Bu esa qaysidir ma’noda tomoshabinlarga zavq bag‘ishlar ekan. Asosiy ijrochi — matadorning buqa bilan jang o‘yini buqani o‘ldirish bilan yakun topadi. Bu o‘yin Ispaniya, Janubiy Fransiya va Lotin Amerikasi mamlakatlarida tarqalgan. Bugungi kunga kelib ushbu mamlakatlarda korrida o‘yini ustida katta mablag‘lar tikilib, qonli buqalar jangi shou tarzda o‘tkaziladi.Omad va baxt sinovi
Korrida sportida ishtirokchilar o‘z o‘yinlari orqali omadini va baxtini sinovdan o‘tkazadi. Bunga asos bor desak ham bo‘ladi. Boisi quturgan buqadan qochib qutulish baxt olib kelishini bilmadig-u ammo omadli insonlargina bunda omon chiqishiga ishonsa bo‘ladi. Ispaniyada jangari buqaga nafaqat oddiy hayvon balki o‘lim vakili va yulduz darajasiga ko‘tariladi. Buqa bilan "muomala” qiluvchi matador tomoshabinlar ko‘z oldida o‘z mahoratini ko‘rsatib, hurmat qozonishi lozim. Matador bilan birga "ishlovchi” buqa 4 dan 6 yoshgacha bo‘lishi lozim. (Ot bilan uyushtiriladigan korrida bo‘lsa, 2-4 yoshli, 450 kg.dan kam bo‘lmagan buqalar tanlab olinadi.) Chunki shu yoshda buqalarning ayni kuchga to‘lgan payti bo‘lar ekan. Buqalarni arenaga chiqarishdan oldin matodor buqaning xarakterini o‘rganish uchun u bilan ancha mashq qiladi, aks holda matador undan himoyalanishi qiyin. Bu o‘yinda buqaning bo‘yin ustiga maxsus ishtirokchi o‘yinchilar tomonidan nayzalar tiqilib holsizlantiriladi va matador uni o‘ldiradi. Korrida o‘yinida matador anchagina ayyor va xushyor bo‘lishi lozim. Matador — ispancha toreroning birlik shakli bo‘lib, "Buni o‘ldiruvchi” ma’nosini anglatadi. Matador bo‘lish uchun bolalar 10-12 yoshdan boshlab tayyorlanadi.
" Ajal” arenalari
Korrida sporti paydo bo‘lgan paytda o‘yin keng va ochiq maydonlarda o‘tkazilgan. 1733 yilga kelib Ispaniyaning Sevilya shahrida buqalar jangi uchun aylana shakldagi maxsus korrida maydoni qurilgan. Maydon "La Maestransa” nomini olgan. Tuzilishiga ko‘ra maydon Rim gladiatorlar jangi o‘tkaziladigan joyni eslatadi. Korridaning vatani Ispaniyada xususan Madrida XVIII asrda yashagan matador ayol Paxuelera nomi haligacha kishilar yodida. Keyinchalik bu o‘yinda ishtirok etish ayollar uchun butunlay man etilgan. 1974 yilga kelib ularning korridada ishtirok etish huquqi qayta tiklangan. Ammo bugungi kunda korrida arenalariga ayollar kam kamdan-kam xollardagina chiqadi. Albatta dovyuraklikda erkaklardan qolishmaydigan nozik ko‘rinishli ayollarni buqalar jangida ko‘rsangiz, albatta siz ham hayratlanasiz. Xar yili Ispaniya, Fransiya va Portugaliyada 6 minga sportchilar korrida uyinida ishtirok etishadi. Buning natijasida 30 mingdan ziyod jangchi buqalar nobud buladi. XIX—XX asr mobaynida Ispaniyada 63 ta sportchi matodor korrida uyini okibatida xalok bulgan. Madrid shaxridagi "Las-Ventas” korrida uyin maydoni yonidan aynan korrida uyinida xalok bulgan spotrchilar xotira maydoni barpo etilgan.
Muallif: Abdulaziz Rustam o‘g’li
" Ajal” arenalari
Korrida sporti paydo bo‘lgan paytda o‘yin keng va ochiq maydonlarda o‘tkazilgan. 1733 yilga kelib Ispaniyaning Sevilya shahrida buqalar jangi uchun aylana shakldagi maxsus korrida maydoni qurilgan. Maydon "La Maestransa” nomini olgan. Tuzilishiga ko‘ra maydon Rim gladiatorlar jangi o‘tkaziladigan joyni eslatadi. Korridaning vatani Ispaniyada xususan Madrida XVIII asrda yashagan matador ayol Paxuelera nomi haligacha kishilar yodida. Keyinchalik bu o‘yinda ishtirok etish ayollar uchun butunlay man etilgan. 1974 yilga kelib ularning korridada ishtirok etish huquqi qayta tiklangan. Ammo bugungi kunda korrida arenalariga ayollar kam kamdan-kam xollardagina chiqadi. Albatta dovyuraklikda erkaklardan qolishmaydigan nozik ko‘rinishli ayollarni buqalar jangida ko‘rsangiz, albatta siz ham hayratlanasiz. Xar yili Ispaniya, Fransiya va Portugaliyada 6 minga sportchilar korrida uyinida ishtirok etishadi. Buning natijasida 30 mingdan ziyod jangchi buqalar nobud buladi. XIX—XX asr mobaynida Ispaniyada 63 ta sportchi matodor korrida uyini okibatida xalok bulgan. Madrid shaxridagi "Las-Ventas” korrida uyin maydoni yonidan aynan korrida uyinida xalok bulgan spotrchilar xotira maydoni barpo etilgan.
Muallif: Abdulaziz Rustam o‘g’li
|
Sana: 18/05/2024 Bo`lim: |
Ko`rdi: 3075 Qo`shdi: Mexmon |
|
| Barcha Izohlar: 0 | |
Asosiy bo`limlar
Mini-chat
Nimani qidiramiz?
Ob-havo ma`lumotlari
Bizga qo'shiling!
Statuslar
SHER KIRITISH
SMS PRIKOL (xazil) / СМС ПРИКОЛ
MAKTAB SMS SHERLAR / МАКТАБ ХАКИДА ШЕРЛАР
Forumda nima gaplar?
| (6) |
| (3) |
| (5) |
| (40) |
| (4749) |
| (10) |
| (0) |
So'ngi sharxlar
Hammaga salom. Kim rus va ingliz tili 6rganmoqchi b6lsa menga murojat qilsin. Manzil andijon yangi bozor mumtoz r6parasi telefon +998901469377...
jaaa jonga tegdiyu bular...
obbooooo...
Oka z6r...
bu qoshiq menga yoqdi juda...
Yigitning sevgisi chin ekan...
Ulugbek menike4ir 2 chiqar kutaman ukam...
Exxxx axmoq...
Ummonga gap yo'q...
Salom...
Biz bilan aloqa
Admin: Muzaffar
Tel: +99894 500-30-35
Ish Vaqti: 09:00 - 18:00
odnoklassniki.ru/musictv.uzOnline
Всего на сайте: 1
Гостей: 1
Пользователей: 0
Sayt xaqida ma'lumot
Ro'yhatdan o'tganlar
Barcha: 2139 
1 Oy mobaynida: 0 1 Xafta mobaynida: 0 Kechagi yangilar: 0 Bugungi yangilar: 0
Из них
Admin: 3 
Forum Moderatori: 
Tekshiruvda: 0
Обычных юзеров: 2127
Yigit qizlar
Yigitlar: 1826 Qizlar: 115